
โรคสะเก็ดเงินและผลกระทบทางจิตใจ
โรคสะเก็ดเงิน (Psoriasis) เป็นโรคผิวหนังอักเสบเรื้อรังที่ไม่ติดต่อ แต่กลับมีผลกระทบต่อผู้ป่วยในหลายมิติ ไม่เพียงแต่ก่อให้เกิดอาการทางกาย เช่น ผื่นแดง คัน หรือเจ็บปวด แต่ยังส่งผลต่อสภาวะทางจิตใจและคุณภาพชีวิตโดยรวม ความทุกข์ใจ (Psychological distress) ในผู้ป่วยโรคสะเก็ดเงินครอบคลุมตั้งแต่ ภาวะซึมเศร้า (Depression), วิตกกังวล (Anxiety), ความมั่นใจในตัวเองต่ำ (Low self-esteem), ปัญหาความสัมพันธ์ (Relationship difficulties) ไปจนถึง การนอนหลับผิดปกติ (Sleep disturbance) ซึ่งเป็นภาวะที่พบได้บ่อยแต่กลับมักถูกมองข้าม ทั้งจากผู้ป่วยเองและบุคลากรทางการแพทย์ที่ดูแล
อุบัติการณ์ของภาวะซึมเศร้าในผู้ป่วยสะเก็ดเงิน
ในประชากรทั่วไป ภาวะซึมเศร้ามีอัตราการพบประมาณ 10% แต่สำหรับผู้ป่วยโรคสะเก็ดเงิน อัตรานี้สูงกว่ามาก โดยมีรายงานว่าสามารถพบได้ตั้งแต่ 9% ไปจนถึง 55% ขึ้นอยู่กับปัจจัยร่วมและความรุนแรงของโรค ซึ่งตัวเลขดังกล่าวสะท้อนให้เห็นว่าโรคสะเก็ดเงินเป็นภาวะที่มีผลกระทบเชิงจิตใจมากกว่าที่คิด
ปัจจัยที่เพิ่มความเสี่ยงทางจิตใจ
ผู้ป่วยโรคสะเก็ดเงินเผชิญกับปัจจัยหลายประการที่ทำให้เกิดความทุกข์ใจและซึมเศร้าได้มากกว่าคนทั่วไป ได้แก่
- การถูกตีตราทางสังคม (Stigma)
- การถูกเลือกปฏิบัติหรือแบ่งแยก (Discrimination)
- ความยากลำบากในการทำงานและการประกอบอาชีพ (Work difficulties)
- ปัญหาด้านความสัมพันธ์ส่วนตัวและครอบครัว (Relationship issues)
- การนอนหลับผิดปกติ (Sleep disturbance)
- การอักเสบของผิวหนังที่เกิดจากตัวโรคเอง (Inflammation)
นอกจากนั้น งานวิจัยยังพบว่ากระบวนการอักเสบของโรคสะเก็ดเงินอาจส่งผลต่อระบบประสาทและสารสื่อประสาทในร่างกาย ทำให้ผู้ป่วยมีความเสี่ยงต่อการเกิดภาวะซึมเศร้ามากขึ้น
ผลกระทบของความทุกข์ใจต่อการรักษา
ความทุกข์ใจที่เกิดจากโรคสะเก็ดเงินไม่ได้เพียงแต่ทำให้ผู้ป่วยมีคุณภาพชีวิตที่ลดลงหรือมีความสุขน้อยลง แต่ยังมีผลกระทบโดยตรงต่อ ประสิทธิภาพของการรักษา โดยงานวิจัยพบว่า ผู้ป่วยที่มีปัญหาทางใจมักตอบสนองต่อการรักษาได้ไม่ดีเท่าที่ควร และทำให้กระบวนการรักษาซับซ้อนมากขึ้น ส่งผลให้การจัดการโรคต้องใช้ทรัพยากรและเวลาเพิ่มขึ้น
การดูแลแบบองค์รวมคือกุญแจสำคัญในการจัดการโรคสะเก็ดเงิน
การดูแลผู้ป่วยโรคสะเก็ดเงินจึงไม่ควรจำกัดเพียงการรักษาทางผิวหนังเท่านั้น แต่ควรเป็น การดูแลแบบองค์รวม (Holistic care) ที่บูรณาการระหว่างแพทย์ผิวหนัง แพทย์ด้านสุขภาพจิต นักจิตวิทยา และสหสาขาวิชาชีพอื่น ๆ เพื่อให้ครอบคลุมทั้งมิติทางกายและทางใจ เพราะโรคสะเก็ดเงินคือ “มากกว่าเรื่องของผิวหนัง” แต่เป็นโรคที่มีผลต่อทั้งร่างกาย จิตใจ และคุณภาพชีวิตโดยรวม
✍️ โดย รศ.พญ.เปรมจิต จันทองจีน
ที่มา: Psychological distress in psoriasis patients, British Journal of Hospital Medicine, 2025
#โรคผิวหนัง #drpukskintalk #แพทย์เฉพาะทางผิวหนัง #dermatologist #หมอเปรมจิตรักษาผิวหนัง #สุขภาพจิต
===========================
📞 โทร. 02-287-4924
📱 Line: @Valorclinic หรือคลิก https://lin.ee/WiY4qon
เวเลอร์คลินิก สาทร https://maps.app.goo.gl/NEcHNPbuAZNfUVrc7
===========================