โรคสะเก็ดเงิน (Psoriasis) มักถูกเข้าใจว่าเป็นเพียงโรคผิวหนังที่ทำให้เกิดผื่นแดงและสะเก็ดสีเงินบนร่างกายเท่านั้น แต่ในความเป็นจริงแล้ว องค์การอนามัยโลก (WHO) ได้ประกาศตั้งแต่ปี ค.ศ. 2014 ว่าโรคสะเก็ดเงินเป็น โรคอักเสบเรื้อรังที่เกี่ยวข้องกับหลายระบบในร่างกาย (Systemic inflammatory disease) ไม่ได้จำกัดอยู่เพียงที่ผิวหนัง
Psoriatic March หรือที่อาจเรียกว่า “อาการลูกโซ่ของโรคสะเก็ดเงิน” ใช้เพื่ออธิบายกระบวนการทางพยาธิกำเนิดที่ดำเนินต่อเนื่องกัน โดยเริ่มจากการกระตุ้นระบบภูมิคุ้มกันไปสู่การอักเสบเรื้อรังทั่วร่างกาย และนำไปสู่โรคร่วมที่ร้ายแรง โดยเฉพาะโรคหัวใจและหลอดเลือด
กระบวนการดำเนินโรคของ Psoriatic March
โรคสะเก็ดเงินเกิดจากการผสมผสานของ พันธุกรรมและสิ่งแวดล้อม เมื่อปัจจัยเหล่านี้กระตุ้นภูมิคุ้มกัน จะทำให้ร่างกายเกิดการหลั่งสารสื่อประสาทและสารอักเสบ (cytokines) ในปริมาณมาก กระบวนการนี้ทำให้เกิด การอักเสบเรื้อรัง (chronic inflammation) ที่ไม่ได้จำกัดเฉพาะผิวหนัง แต่ลุกลามไปสู่ระบบอื่น ๆ ของร่างกาย
ผลของการอักเสบเรื้อรังดังกล่าว ได้แก่:
- ภาวะดื้ออินซูลิน (Insulin resistance): เพิ่มความเสี่ยงต่อการเกิดโรคเบาหวานชนิดที่ 2
- ความผิดปกติของเซลล์บุผนังหลอดเลือด (Endothelial dysfunction): ทำให้หลอดเลือดเสื่อมสภาพและเกิดการอักเสบ
- ภาวะไขมันอุดตันในเส้นเลือด (Atherosclerosis): ทำให้หลอดเลือดตีบและเกิดการอุดตัน ซึ่งมักพบร่วมกับไขมันในเลือดสูง
ผลกระทบต่อสุขภาพหัวใจและหลอดเลือด
จากกระบวนการลูกโซ่ดังกล่าว ผู้ป่วยโรคสะเก็ดเงินจึงมีความเสี่ยงสูงต่อโรคร้ายแรง เช่น
- โรคหลอดเลือดหัวใจตีบและหัวใจขาดเลือด
- กล้ามเนื้อหัวใจตาย
- โรคหลอดเลือดสมองตีบ (Stroke)
สิ่งเหล่านี้อธิบายได้ว่าโรคสะเก็ดเงินไม่เพียงแต่เป็นปัญหาผิวหนัง แต่ยังเพิ่ม อัตราการเจ็บป่วย (Morbidity) และ อัตราการเสียชีวิต (Mortality) ในระยะยาว
แนวทางการรักษาที่เหมาะสม
เมื่อเข้าใจว่าโรคสะเก็ดเงินคือโรคอักเสบเรื้อรังที่เกี่ยวข้องกับหลายระบบ แนวทางการรักษาที่เหมาะสมจึงไม่ควรจำกัดเฉพาะการดูแลผิวหนัง แต่ต้องมุ่งเน้นไปที่การ หยุดยั้งการอักเสบในระดับระบบ (systemic inflammation control) เพื่อลดความเสี่ยงของโรคร่วม โดยแนวทางที่มีประสิทธิภาพที่สุดคือการดูแลแบบ สหสาขาวิชาชีพ (Multidisciplinary approach) ร่วมกันระหว่างแพทย์ผิวหนัง อายุรแพทย์โรคหัวใจ อายุรแพทย์ต่อมไร้ท่อ รวมถึงนักโภชนาการและผู้เชี่ยวชาญด้านอื่น ๆ
เพราะโรคสะเก็ดเงินไม่ใช่เพียง “โรคผิวหนัง” อย่างที่หลายคนเข้าใจ แต่เป็นโรคที่มีความซับซ้อนและเกี่ยวข้องกับหลายระบบในร่างกาย แนวคิด Psoriatic March แสดงให้เห็นถึงการดำเนินโรคที่มีผลต่อทั้งเมตาบอลิซึมและระบบหัวใจหลอดเลือด ซึ่งหากไม่ได้รับการดูแลอย่างเหมาะสม อาจนำไปสู่โรคเรื้อรังที่เป็นอันตรายถึงชีวิต การรักษาที่มีประสิทธิภาพจึงควรมุ่งไปที่การควบคุมการอักเสบและการดูแลผู้ป่วยอย่างรอบด้าน ด้วยความร่วมมือของแพทย์หลายสาขา เพื่อยกระดับคุณภาพชีวิตและลดความเสี่ยงในระยะยาว
✍️ โดย รศ.พญ.เปรมจิต จันทองจีน
แหล่งอ้างอิง: Psoriatic March: a view from pathophysiology to cardiovascular risk, Revista Colombiana de Reumatologia, 2024
#โรคผิวหนัง #drpukskintalk #แพทย์เฉพาะทางผิวหนัง #dermatologist #หมอเปรมจิตรักษาโรคผิวหนัง
===========================
📞 โทร. 02-287-4924
📱 Line: @Valorclinic หรือคลิก https://lin.ee/WiY4qon
เวเลอร์คลินิก สาทร https://maps.app.goo.gl/NEcHNPbuAZNfUVrc7
===========================