การดูแลสุขภาพผิวในผู้ป่วยโรคสะเก็ดเงิน (Psoriasis) ไม่ได้มีเพียงแค่การใช้ยาเท่านั้น แต่ “การอาบน้ำอย่างถูกวิธี” ถือเป็นอีกหนึ่งปัจจัยสำคัญที่ส่งผลต่ออาการของโรคอย่างมาก ผู้ป่วยจำนวนไม่น้อยมีอาการแย่ลงเพราะการอาบน้ำที่ไม่เหมาะสม เช่น ผิวแห้ง คัน ผื่นเห่อ หรือลอกเป็นขุยมากขึ้น โดยเฉพาะในผู้ที่มีผื่นบริเวณลำตัว หนังศีรษะ หรือข้อพับต่างๆ
บทความนี้จัดทำขึ้นเพื่อให้ความรู้ด้านเวชปฏิบัติในการดูแลผิวระหว่างอาบน้ำอย่างเหมาะสม โดยอ้างอิงจากคำแนะนำของแพทย์เฉพาะทางผิวหนัง เพื่อเสริมการรักษาให้ได้ผลดีขึ้น และลดความรุนแรงของโรคในระยะยาว
ทำไม “การอาบน้ำ” จึงสำคัญในโรคสะเก็ดเงิน?
ผิวหนังของผู้ป่วยโรคสะเก็ดเงินมีลักษณะเฉพาะ ได้แก่ การผลัดเซลล์ผิวที่เร็วกว่าปกติ การอักเสบ และแนวโน้มผิวแห้งผิดปกติ ส่งผลให้ผิวไวต่อการระคายเคืองมากกว่าคนทั่วไป การอาบน้ำอย่างไม่ระมัดระวัง เช่น ใช้น้ำร้อนจัด ขัดผิวแรง หรือใช้สบู่ที่มีสารระคายเคือง อาจยิ่งกระตุ้นอาการให้แย่ลง
ในทางกลับกัน หากผู้ป่วยอาบน้ำอย่างถูกวิธี จะช่วยให้ผิวสะอาด ลดการสะสมของขุยผิวหนัง ลดเชื้อโรคที่เป็นปัจจัยเสริม และช่วยให้การทายา หรือการดูแลผิวภายหลังยงมากขึ้น
แนวทางการอาบน้ำที่เหมาะสมสำหรับผู้ป่วยสะเก็ดเงิน
1. เลือกสบู่ที่อ่อนโยนต่อผิว
ควรเลือกสบู่ที่ไม่มีส่วนผสมของน้ำหอม แอลกอฮอล์ หรือสารลดแรงตึงผิวที่รุนแรง เช่น SLS (Sodium Lauryl Sulfate) ซึ่งอาจทำให้ผิวแห้งตึงและเกิดการระคายเคืองได้ง่าย สบู่ที่เหมาะสมควรมีค่า pH ใกล้เคียงกับผิว (ประมาณ 5.0–5.5) เช่น สบู่สำหรับเด็ก หรือสบู่ที่ออกแบบสำหรับผิวแพ้ง่าย
2. ใช้น้ำอุณหภูมิห้อง ไม่ร้อนหรือเย็นจัด
น้ำที่มีอุณหภูมิสูงเกินไปจะชะล้างน้ำมันธรรมชาติบนผิว ส่งผลให้ผิวสูญเสียความชุ่มชื้น ขณะที่น้ำเย็นจัดอาจกระตุ้นอาการคันในบางรายได้ จึงแนะนำให้อาบน้ำด้วยน้ำอุ่นอุณหภูมิห้อง (ประมาณ 30–35 องศาเซลเซียส)
3. จำกัดเวลาอาบน้ำไม่เกิน 10–15 นาที
การอาบน้ำนานเกินไป โดยเฉพาะการแช่ตัว จะทำให้ผิวสูญเสียความชุ่มชื้นมากขึ้น จนอาจเกิดการลอก คัน หรือผิวเปราะได้ แนะนำให้อาบน้ำเพียงพอสำหรับทำความสะอาด ไม่ควรเกิน 15 นาที
4. หลีกเลี่ยงการขัดผิวหรือใช้ใยขัดแรงๆ
ผิวของผู้ป่วยสะเก็ดเงินมีการอักเสบและอ่อนแอ การใช้ใยขัดหรือฟองน้ำที่หยาบอาจกระตุ้นให้เกิดแผลใหม่ หรือทำให้ผื่นขยายมากขึ้นได้ ควรใช้มือถูสบู่อย่างเบามือแทน
5. หลังอาบน้ำ ซับผิวเบาๆ ไม่ถูแรง
ใช้ผ้าขนหนูสะอาดซับน้ำให้แห้ง โดยไม่ถูผิวแรง เพราะการเสียดสีสามารถกระตุ้นให้เกิดรอยโรคใหม่ได้ โดยเฉพาะในผู้ที่มีภาวะ Koebner phenomenon (การเกิดผื่นใหม่จากการกระแทกหรือขีดข่วน)
6. ทามอยส์เจอร์ไรเซอร์ทันทีภายใน 3 นาทีหลังอาบน้ำ
ภายใน 3 นาทีหลังอาบน้ำ ผิวยังเปิดรับความชุ่มชื้นได้ดี การทาครีมหรือโลชั่นให้ความชุ่มชื้นที่ไม่มีน้ำหอมจะช่วยกักเก็บน้ำไว้ในชั้นผิว ลดการลอก คัน และช่วยเสริมเกราะป้องกันผิว (skin barrier) ให้แข็งแรงขึ้น
การอาบน้ำ: ส่วนหนึ่งของแนวทางรักษาแบบองค์รวม
โรคสะเก็ดเงินไม่ใช่แค่โรคผิวหนัง แต่เป็นภาวะอักเสบเรื้อรังที่มีปัจจัยเกี่ยวข้องทั้งพันธุกรรม ภูมิคุ้มกัน และสิ่งแวดล้อม การรักษาจึงไม่ใช่เพียงการใช้ยาเท่านั้น แต่ยังรวมถึงการดูแลผิวประจำวัน การลดความเครียด การนอนพักผ่อนให้เพียงพอ รวมถึงการอาบน้ำอย่างถูกวิธี
ผู้ป่วยที่ดูแลตนเองอย่างต่อเนื่อง โดยเฉพาะในช่วงที่โรคอยู่ในระยะสงบ จะมีโอกาสควบคุมโรคได้ดี ลดความถี่ของการกำเริบ และสามารถดำเนินชีวิตประจำวันได้อย่างใกล้เคียงกับคนทั่วไป
#โรคสะเก็ดเงิน #คลินิกโรคผิวหนัง #หมอผิวหนัง
#คลินิกรักษาสะเก็ดเงินสาทร #มอยส์เจอร์ไรเซอร์
===========================
📞 โทร. 02-287-4924
📱 Line: @Valorclinic หรือคลิก https://lin.ee/WiY4qon
===========================